Ο ύπνος παίζει σημαντικό ρολό στην ζωή όλων
μας και είναι ένα σημαντικό κομμάτι της καθημερινότητας μας. Τα παιδιά με αυτισμό
όμως μερικές φορές ίσως παρουσιάσουν δυσκολίες στο να κοιμηθούν και μπορεί να μείνουν
ξύπνια αρκετό διάστημα, ακόμα και αν νιώθουν και φαίνονται εξαντλημένα.
Η Κέιτ είναι 19 χρονών και έχει διαγνωσθεί με αυτισμό,
μαθησιακές δυσκολίες και επιθετική συμπεριφορά. Δεν θέλει να της μιλάς και αν πρέπει
να της απευθύνεις τον λόγο πρέπει να το κάνεις πάντα στο τρίτο πρόσωπο και ποτέ
απευθείας. Όλη την μέρα θα κάνει αρκετές δραστηριότητες από το να χαζέψει βιβλία,
να πάει βόλτα το σκυλί, να βοηθήσει στην καθαριότητα της μονάδας και να περάσει
αρκετή ώρα στο αγαπημένο της τραμπολινο. Όπως θα περίμενε κάνεις και όπως είναι
αναμενόμενο το βραδύ η Κέιτ θα έπρεπε να είναι πολύ κουρασμένη και θα κοιμόταν όλο
το βραδύ.
Αλλα όχι, η Κέιτ μένει ξύπνια όλο το βραδύ και
δεν κοιμάται πάρα μόνο στις 7 το πρωί και αυτό για λίγες ώρες. Μπορεί να είναι κουρασμένη
και να φαίνεται πως είναι εξαντλημένη και ότι θέλει να κοιμηθεί αλλα συνεχίζει ακάθεκτη
και τραγουδάει, γελάει και βλέπει τις αγαπημένες της ταινίες.
Υπάρχουν αρκετοί λόγοι που τα παιδιά που ανήκουν
στο φάσμα του αυτισμού μπορεί να έχουν δυσκολίες στον ύπνο. Ένας λόγος είναι η
μη σωστή λειτουργία της μελατονίνη στον οργανισμό. Η μελατονίνη είναι μια ορμόνη
η οποια ρυθμίζει τον κύκλο του ύπνου και της αφύπνισης. Έρευνες έχουν δείξει
πως στα παιδιά που είναι στο φάσμα, ήταν σε χαμηλά επίπεδα. Επίσης ακόμα ένας λόγος
είναι πως τα άτομα με ΔΑΦ είναι υπερευαίσθητα στις αισθητικές εμπειρίες, όπως
το φως, ο ήχος ή το άγγιγμα. Ακόμα και εάν σεντόνι που ίσως γλιστράει πολύ, μπορεί
να είναι ο λόγος που δεν κοιμάται το παιδί.
Τι μπορούμε
να κάνουμε?
Είναι πολύ σημαντικό να θυμόμαστε πως μεγάλη σημασία
στον αυτισμό παίζει η ρουτίνα! Μπορούμε να βοηθήσουμε το παιδί με το να του φτιάξουμε
ένα οπτικό βοήθημα το οποιο θα αποτελείται από εικόνες και λέξεις. (PECS)
Επίσης θα μπορούσαμε να φτιάξουμε μια κοινωνική
ιστορία (social story) που να λέει γιατί είναι σημαντικό να κοιμόμαστε
και ποτέ πρέπει να το κάνουμε.
Ακόμα, μια πολύ καλή ιδέα είναι να κρατάμε ένα
ημερολογιο-σημειωματαριο για το τι αρέσει/ ενοχλεί το παιδί μας σε σχέση με το
δωμάτιο του/κρεββάτι του ή χώρο του γενικότερα. Αυτό θα μας βοηθήσει να κάνουμε
τις αλλαγές που θέλουμε για να βοηθήσουμε το παιδί μας.
Στην περίπτωση της Κέιτ, φτιάξαμε μια ιστορία
που την βοήθησε πολύ. Η ιστορία εξηγεί τι πρέπει να κάνουμε όταν φτάνει μια
συγκεκριμένη ώρα το βραδύ και γιατί πρέπει να ξεκουραζόμαστε.
Φυσικά ένας εργοθεραπευτής ή ένας ψυχολόγος,
με εμπειρία στον αυτισμό θα μπορούν να βοηθήσουν αρκετά ώστε να επιτύχουμε το
επιθυμητό αποτέλεσμα, δηλαδή τον ύπνο!
