Αυτισμός και αλλοτριοφαγία (PICA).

Ο Μάικλ είναι ένα αγόρι 24 χρονών με αυτισμό, μαθησιακές δυσκολίες και επιθετικές συμπεριφορές. Τα τελευταία χρονια που δουλεύουμε μαζί του, έχει καταφέρει με την υπομονή του και την βοήθεια μας να κάνει τεράστια άλματα στην συμπεριφορά του προς τους άλλους και στο πως συμβιώνει με άλλα άτομα.

Μια μέρα που είχα τον Μάικλ υπό την επιτήρηση μου και είμασταν έτοιμοι να ξεκινήσουμε το πρόγραμμα του (timeline) πήγα στο δωμάτιο του για να του πω να ετοιμαστεί να πάμε στο σούπερ μαρκετ, για να προμηθευτούμε το μεσημεριανό του.

Μόλις μπήκα στο δωμάτιο είδα στο πάτωμα ένα πιάτο γεμάτο αίμα και μέσα κομμάτια γυαλιού. 

Σε αυτό το σημείο πρέπει να πω πως ο Μάικλ έχει το σύνδρομο αλλοτριοφαγίας . Δηλαδή τρώει αντικείμενα πχ. καπάκια από στυλό, απορρυπαντικό, γυαλί, πινέζες, την γόμα, κόπρανα, πλαστικά παιχνίδια κτλ.

Έψαξα το στόμα του να δω μήπως έχει κοπεί πουθενά με το γυαλί και έπειτα τον πήγαμε στο νοσοκομείο. Στο νοσοκομείο του έκαναν ακτινογραφίες και μετά προχώρησαν και σε μια μικρή εγχείρηση στομάχου, αφαιρώντας του υπολείμματα γυαλιού που είχαν μείνει στο στομάχι του.

Η αλλοτριοφαγία, περιλαμβάνεται στην κατηγορία «Άλλες διαταραχές Πρόληψης Τροφής» του ICD-10 και το συναντάμε  πιο συχνά στα μικρά παιδιά που έχουν ψυχικές διαταραχές, αναπτυξιακές διαταραχές και σε παιδιά που μεγαλώνουν χωρίς αγάπη και φροντίδα.  Επιπρόσθετα, αυτό το σύνδρομο μπορεί και να συνδέεται με έλλειψη κάποιων μετάλλων όπως πχ ο σίδηρος.
Επειδή είναι σχετικά καινούργιο σύνδρομο δεν υπάρχει μεγάλη βιβλιογραφία και ούτε ειδική αντιμετώπιση ακόμα. Το σίγουρο είναι ότι πρέπει να γίνονται εξετάσεις αιματολογικές και ακτινογραφίες συχνά και το άτομο να ακολουθεί στενή ψυχολογική παρακολούθηση.

Στην περίπτωση του Μάικλ, αυτό που εφαρμόσαμε ήταν τακτική ψυχολογική παρακολούθηση και στενή εποπτεία πρωί-βραδύ. Υπήρχε πάντα ένα άτομο μαζί του και φροντίζαμε πάντα να μην υπάρχουν αντικείμενα τριγύρω του τα οποία μπορεί να έτρωγε.

Με τον Μάικλ ακολουθήσαμε συμπεριφοριστική θεραπεία, η οποία βασίζεται και εστιάζεται στις δυσκολίες του ‘εδώ και τώρα’. Αυτό που κάναμε ήταν κάθε φορά που βλέπαμε τον Μάικλ να τρώει κάτι το οποιο δεν έπρεπε του λέγαμε: «ΣΤΟΠ», «ΟΧΙ», «ΣΤΑΜΑΤΑ ΤΩΡΑ». Επίσης του εξηγούσαμε κάθε φορά με εικόνες (PECS) γιατί δεν πρέπει να το κάνει και τι γίνεται στο στομάχι μας όταν τρώμε κάτι το οποίο δεν είναι φαγητό.
Επίσης για ένα μικρό χρονικό διάστημα εφαρμόσαμε και την λεγόμενη «αρνητική ενίσχυση» και «αρνητική τιμωρία».  Δηλαδή κάθε φορά που έτρωγε κάτι που δεν έπρεπε, αφαιρούσαμε πέντε λεπτά από τον χρόνο που μπορούσε να χρησιμοποιήσει τον υπολογιστή. Πέντε λεπτά για εμάς μπορεί να μην είναι ή να μην ακούγεται πολύ, αλλα για εκείνον ήταν πολύ σημαντικό.

Με αρκετή προσπάθεια, υπομονή και επιμονή καταφέραμε, ο Μάικλ, να περιορίσει αρκετά το PICA του. Το πιο σημαντικό όμως ήταν να σταματήσει τελείως να τρώει  γυαλί.

Αυτό που πρέπει να θυμόμαστε είναι πως η αλλοτριοφαγία είναι ένα πολύ επικίνδυνο σύνδρομο και πρέπει να έχουμε υπομονή και επιμονή για να καταφέρουμε να βοηθήσουμε το άτομο να μην κάνει κακό στον εαυτό του.  ‘Όλες οι θεραπείες είναι ικανές να βοηθήσουν όμως χρειάζεται εξειδικευμένη φροντίδα στα άτομα με αυτισμό, κι αν οι μέθοδοι που αναφέρονται στα άρθρα δεν βοηθούν τον δικό σας οικείο, μην απελπίζεστε, ίσως πρέπει να απευθυνθείτε σε έναν ειδικό.

Για οποια βοήθεια ή απορία μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας στο email autismosmazi@gmail.com ή στο τηλέφωνο 6948837655.

Οι φωτογραφίες είναι απο το autismspeaks.org.